- TITYUS
- TITYUSIovis filius ex Elara Orchomeni filia, quam cum Iuppiter compressislet, gravidamque reddidislet, veritus Iunonis indignationem, inter terrae viscera eam occoltavit; instante vero legitimô partus tempore, Elara mirae magnitudinis puerum enixa est, qui quod dehiscente terrâ luci redditus eslet, Terrae filius creditus est. Hic cum postea adultus, Iunonis instinctu Latonam de stupro interpeliâsset, vimque illi inferre conatus eslet, Iovis fulmine ictus, aut (ut alii malunt) Apollinis telis confixus est, et ad inferos detrusus, ubi humi exporrectus 9. terrae iugera dicitur occupare, iecurque perpetuo cum Luna renascens vulturi, aut, ut Hygino placet, serpenti exedendum praebere. Hom. Odyss. Α. v. 575.Καὶ Τιτυὸν εἶδον γαίης ἐρικοδέος υἱὸνΚείμενον ἐν δαπέδῳ, ὁδ᾿ ἐπ᾿ ἔννεα κεῖτο πέλεθρα.Γῦπε δὲ μιν ἑκάτερθε παρημένω ἦπαρ ἔκειρον, etc.Virg. l. 6. Aen. v. 595.Nec non Tityon terrae omnipotentis alumnumCernere erat; per tota novem cui iugera corpusPorrigitur; rostroque immanis vultur aduncôImmortale iecur tondens, fecundaque poenusViscera, rimaturque epulis, habitatque sub altoPectore: nec fibris requies datur ulla renatis.Ovid. l. 4. Fab. 13. v. 456.Viscera praebebat Tityus lanianda, novemqueIugeribus distractus erat. ---- -----Idem, l. 1. Pont. Ep. 2. v. 41.Sic inconsumptum Tityi semperque revascensNon perit, ut possit saepe perire iecur.Idem in Ibin, v. 181.Iugeribusque novem qui summus distat ab imo,Visceraque assidue debita praebet avi.Bene praebet. Ita quoque Seneca, in Hercule, Actu 3. v. 756.Praebet volucri Tityus aeternas dapes.Idem in Thyeste, Actu 1. v. 9.Aut poena Tityi semper accrescens iecurVisceribus atras pascit effossis aves.Tibullus, l. 1. El. 3. v. 75.Porrectusque novem Tityus per iugera terraeAssiduas atrô pectore pascit aves.Claudian. in Gigantom. v. 25.Quid dicam Tityum, cuius sub vulnere saevoViscera nascuntur gravibus certantia poenis.Horat. l. 3. Carm. Od. 4. extr.Incontinentis nec Tityi iecurRelinquit ales. ——Idem, l. 2. Od. 14. v. 8. de Plutone:—— Qui ter amplumGeryonem Tityonque tristiCompescit undâ. ——Statius, l. 1. Theb. v. 710.Terrigenam Tityum Stygiis extendit arenis.Qu. Calaber, l. 3.Οἷος ὑπερφίαλος Τιτυὸς πέσεν ὁππότε ΛητὼΕ᾿ρχομένην Πυθῶ δε βιάζετο καὶ ἑχολωθεὶςΑ᾿κάματόν περ ἐόντα θοῶς ὑπεδάμνατ᾿ Α᾿πόλλωνΑαιψηροῖς βελέεςςιν, ὁ δ᾿ ἀργαλέῳ ἐνὶ λύθρῳΠουλυπέλεθρος ἔκειτο κατὰ χθονὸς εὐρυπέδοιο,Μητρὸς ἑῆς, ἡδ᾿ υἷα περιςονάχησε πεσόνταΑ᾿χθόμενον μακάρεςςι, γέλαςςε δὲ πότνια Λητώ.Ait Tityum Apollinis telis confixum. Ita ante eum Apollonius:Ε᾿ν καὶ Α᾿πόλλων Φοῖβος οἰςεύων ἐτέτυκτοΒούπαις, οὔπω πολλὸς ἔην ἐρύοντα καλύπτρηςΜητέρα θαρϚαλέων Τιτυὸν μέγαν, ὃν ῥ ἔτεκέν γεΔἶ Ε᾿λάρη, θρέψεν δὲ καὶ ἄψ ἐλοχεύσατο Γαῖα.Callimachus vero in in lavacrum Dianae, non ab Apolline sed a Diana confossum Tityum fuisle ostendit, cum ait:Α῎ρτεμι παρθενίη Τιτυοκτόνε. -----At Pausanias in Laconicis scriptum reliquit, in quodam templo positas fuisle Apollinis et Dianae imagines, a Quibus utrisque Tityus sagittis conficeretur. Eius quoque meminit Apollon. l. 1.Εὐρώπη Τιτυοῖο μεγαθενέος τέκε κούρη.Strabo, l. 9. hanc fabulam ad historiam transtulit, dicitque quô tempore Apollo dictus est e caelo in terras adventâsse, ac homines mansivefecisle, qui prius arborum silvestrium fructibus tantum vescebantur, Tityum tyrannum Panopeae crudelissimum, hominem fuisse violentum, atque prorsus flagitiosum, quem Apollo sagittis confecit. Lucretius vero, l. 3. v. 998. ad rei Venereae cupiditatem, animique sollicitudines hanc fabulam retorsit; cum dicit fieri non posle omnino multa, quae traduntur de inferis, neque Tityum, si par iecur universo terrarum orbi habuisset, perpetuum dolorem ita pati potuisle; sed per haec animi curas antiquos significare voluisse, ut ab iis retrahamur. Verba eius apponam:Nec Tityon volucres ineunt Acherunte iacentem:Nec quoi sub magno scrutentur pectore quidquam,Perpetuam aetatem possent reperire profecto,Quamlibet immani proiectu corporis exstet.Qui non sola novem dispersis iugera membrisObtineat, sed qui terrat totius orbem:Non tamen aeternum poterit perferre dolorem,Nec praebere cibum proprio de corpore semper.Sed Tityos nebis hîc est, in amore iacentemQuem volucres lacerant, atque est anxius angor,Aut aliâ quâvis scindunt torpedine curae.Vide Natal. Com. l. 6. c. 19. Item Tityus Orator homo loquax sane et satis acutus; de quo Cicer in Bruto, c. 62. extr. Nic. Lloyd.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.